Ek Yerleştirmenin ABC'si

Merhaba arkadaşlar,

Uzun bir YGS ve LYS maratonun ardından yaptığımız tercihlerin sonuçları açıklandı. Öncelikle bir yükseköğretim programına yerleşen öğrencileri tebrik ediyor, başarılarının devamını diliyoruz. Umarız herkes istediği bölümü kazanmıştır. Sizleri tebrik ettikten sonra yazının asıl konusuna değinmek istiyoruz. Peki ya kazanamayanlar?

Üniversite yerleştirmeleri söz konusu olduğunda "kazanamayanlar" tanımı çok yanlış bir tanım aslında. Yerleşemeyen öğrencilerin büyük bir bölümü yanlış tercihler sonucu bu durumu yaşamaktalar. ÖSYM verilerine göre her yıl yaklaşık 500 bin aday yanlış tercih yapıyor. Hal böyle olunca da adaylar başarılı olsalar dahi istedikleri bölümlere yerleşemiyorlar. Üniversite tercihleri adayların aldıkları puan ve başarı sırası gibi kriterlere göre yapılıyor. Yani tek bir kritere bakarak tercih yapmak yerleşebilmek için yeterli olmuyor.

Peki ek yerleştirme nedir? İlk yerleştirme döneminde üniversitelerin kontenjanı dolmayan, kontenjanı dolduğu halde kesin kayıt yapılmadığı için boş kalan bölümlere alınacak öğrenci işlemlerine "Ek Yerleştirme" adını veriyoruz. Peki kimler ek tercih yapabilir? Sadece ilk yerleştirmede tercih yapmış fakat bir yükseköğretim programına yerleştirilememiş adaylar ek tercih yapabilirler. Ek tercihleri yaparken dikkat edilmesi gereken bazı hususlar vardır.

• ÖSYM tarafından yayınlanan tercih kılavuzunu çok iyi biçimde okuyup inceleyin.
• Bölümleri, en çok yerleşmek istediğinizden, en aza göre doğru bir şekilde sıralayın ve puan sıralamasını istek sıralamasını oynatmayacak biçimde düzenleyin.
• Programın hangi şehirde olduğu, öğretim dili ve süresi, programın özel koşullarının olup olmadığı gibi hususları kılavuz yardımıyla inceleyin. 
• İstemediğiniz bir yükseköğretim programına tercihleriniz arasında ne olursa olsun yer vermeyin. 
• Ek yerleştirmelerde tercih sırasının bir önemi bulunmamaktadır. Siz tercihinizi kaçıncı sıraya yazmış olursanız olun, tercih ettiğiniz bölüme, diğer tercih yapan adaylarla birlikte YGS/LYS puanınıza göre sıralanmış olarak kontenjan dahilinde yerleştirileceksiniz. Tercih sırası sadece sizin bölümler arasındaki önceliğinizi ÖSYM'ye bildirmiş olmanız açısından önemlidir. 

Şimdi bu konuda bizlere sıklıkla sorulan soruları cevaplandıralım.

Ek yerleştirmelerde yerleşme şansımız ne kadardır? 

Ek yerleştirmeler normal yerleştirmelere göre sistemsel açıdan benzerlik gösterse de farklı yapılmaktadır. Burada üzerinde durulması gerekilen en önemli nokta; normal tercihlerde sıralama, puan, yüzdelik dilim gibi çeşitli değişkenler üzerinden yapılan tercihler, ek yerleştirmelerde tamamen puana endeksli yapılmaktadır.

Ek yerleştirmelerde ne kadar boş kontenjan var? 

Kılavuzun açıklanmasıyla birlikte tam sayı verebileceğiz fakat şu an 60 bin kontenjan olduğu söyleniyor. Bu sayı her üniversiteye göre değişmektedir. A üniversitesinin 1000 kontenjanı bulunurken B üniversitesinin 2000 kontenjanı bulunabilir. Bu ilk yerleştirmelerde o üniversitede yer alan bölümlerin ne kadar çok tercih edildiği ile ilgilidir.

Ek yerleştirmelerde istediğimiz her bölümü tercih edebilir miyiz?

Bir kez daha vurgulamamız gerekirse ek yerleştirmelerde bulunan kontenjanlar iki türlü oluşmaktadır. Birincisi tercih edilmemesi sebebiyle boş kalan bölümler, ikincisi ise kontenjanı dolduğu halde yerleşen adayın kayıt yaptırmadığı bölümler. Bu şüphesiz kontenjanlara da yansımaktadır. Örneğin bir üniversitenin tercih edilmeyen bölümünde 50 kontenjan var iken; hukuk, mimarlık gibi çok tercih edilen bölümlerinde 2-3 kontenjan olabilmektedir. Burada ufak bir not düşmemiz gerekirse, kontenjanı dolduğu halde yaptırılmayan kayıtlar sonucu kontenjan açılan dört yıllık bölümlere yerleşebilmek için o bölümün taban puanını yakalamış olmanız gerekmektedir. Kontenjanı boş kalan yani yeterli tercih alamamış bölümlerde ise böyle bir şart aranmamaktadır.

Bu yıl ek yerleştirmeler 26-30 Ağustos 2016 tarihleri arasında yapılacak. Kılavuzda yer alan tercih edeceğiniz bölümler ÖSYS merkezi yerleştirmede boş kalan kontenjanlardan ve kayıt hakkı kazanan adayların kayıt yaptırmadığı bölümden oluşacak. Yani kimsenin yeterli tercihte bulunmaması sebebiyle boş kontenjan kalan bölümler ile kontenjanı dolmuş olduğu halde yerleştirilen adayların kayıt yaptırmadığı bölümlerden oluşacak. Yukarıda belirttiğimiz üzere genel yerleştirmede açıköğretim ve sınavsız geçiş dahil bir yükseköğretim programına yerleştirilen adaylar ek yerleştirmede tercih yapamayacaklar.

Tablo 4'ten yapılacak tercihlerde kontenjanı dolan bölümlerde yani daha önce yerleşen adayların kayıt yaptırmadığı bölümlerde o bölümün taban puanını yakalamış olmanız gerekmektedir. Kontenjan dolduramamış bölümler içinse böyle bir ayrım yok. O puan türünde puanınızın hesaplanması yeterli olacaktır.

Ek yerleştirme süreci şu şekilde işlemektedir: 

1. Genel kayıtların bitip ek yerleştirme kılavuzunun açıklanması: Ek tercih yapabilmek için öncelikle ek yerleştirme kılavuzunun açıklanması gerekmektedir. Tercih yaparken hangi bölümde ne kadar boş kontenjan kaldığını, bölümlerin taban puanlarını bu kılavuz üzerinden inceleyeceğiz. 
2. Ek yerleştirme başvurularının başlaması: Ek yerleştirme sürecinde başvuru yapabilmek için önceden duyurulan başvuru tarihlerine dikkat etmek gerekiyor. Daha öncede belirttiğimiz gibi ek yerleştirme işlemleri bu yıl 26-30 Ağustos 2016 tarihleri arasında yapılacaktır. 
3. Tercihlerinizin belirlenmesi ve AİS üzerinden başvuru: Bu noktada tercihlerinizin belirlenmesi gerekiyor. Yani hangi bölümü seçeceğinizi belirlemiş olmanız ve tercih işlemini AİS üzerinden gerçekleştirmiş olmanız gerekiyor.
4. Ek yerleştirme başvuru ücretinin yatırılması: Son olarak başvuru ücretinin ilgili kurumlar aracılığıyla yatırılmış olması gerekiyor. Normal tercihlerden farklı olarak ek yerleştirmeler ücrete tabidir. Bu yıl bu ücret 15,00 TL olacaktır. 

Bu noktada önemli bir detayı eklememiz lazım. Ek yerleştirmede yerleşen öğrenciler derslere 1 ay geç başlayacaklardır. KYK yurtlarından faydalanacak adaylar için ise tıpkı ek yerleştirmede olduğu gibi ek kontenjanlar ayrılmaktadır.

Son olarak, herkesin ek yerleştirme sonucunda istediği bölüme yerleşmesini diliyoruz. Yerleşemeyen adaylara da bunun sadece bir sınav olduğunu ve önlerinde tekrar hazırlanıp eksikliklerini kapatmaları için koca bir yıl olduğunu hatırlatmak istiyoruz. Üniversite eğitimi ömrünüz boyunca referans alacağınız ve tüm hayatınızı şekillendiren bir eğitim olacaktır. "Bir yer olsun da neresi olursa olsun" mantığı ile istemediğiniz bir bölümde okumaktansa, sıkı bir şekilde bir yıl çalışıp sevdiğiniz bir bölümde okumak şüphesiz ki sizi daha mutlu edecek, hayata daha umutla bakmanızı sağlayacaktır.

Hoşçakalın.

Caner KAYIŞ
İAÜ Sosyal Medya